مقدمه
بمنظور راحتی و آسودگی راننده، گیربکسهای اتوماتیک طراحی و تولید شده اند. در خودروهایی که با این نوع گیربکس تجهیز شده اند صحت و سلامت عملکرد گیربکس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به نحوه عملکرد و ساختار گیربکسهای اتوماتیک، اجزاء پیچیده و موثر زیادی در این مجموعه ها استفاده شده است.
بمنظور حفاظت از اجزاء و قطعات موجود در گیربکسهای اتوماتیک، از روانکارهای مناسب و خاص استفاده می شود. در این نوع سیستمها، روغن هیدرولیک دارای وظایف ذیل می باشد:
- انتقال قدرت: در گیربکسهای اتوماتیک انتقال قدرت بصورت هیدرولیکی و با استفاده از مکانیزم توربین و روغن گیربکس انجام می پذیرد. بنابراین نوع وکیفیت روغن تاثیر بسزائی در عملکرد سیستم گیربکس اتوماتیک ایفاء می نماید.
- روانکاری بین اجزاء
- انتقال حرارت و خنک کاری سیستم گیربکس اتوماتیک
با توجه به موارد مذکور، روغن گیربکس یکی از مهم ترین اجزاء گیربکس محسوب میگردد و بر این اساس طراحان، روغن با سطح کیفی مطلوب و ترکیبات مناسب و متناسب با وظایف ذکر شده طراحی می نمایند.
در زمان استفاده از گیربکس اتوماتیک، به تدریج کیفیت روغن کم شده و پس از گذشت مدت زمان خاص، عملکرد سیستم گیربکس اتوماتیک با مشکل مواجه میشود. در این حالت راننده ممکن است با مشکلات ذیل مواجه شود :
- تعویض دنده نامناسب
- ایجاد تکان در زمان تعویض دنده و پرش از دنده 1 به 2 و 2 به 3
- روشن شدن چراغ چک
با توجه به شرایط کارکرد گیربکس و سطح کیفی روغن استفاده شده در کارکردهای بین 50 تا 70 هزار کیلومتر- مشکلات عملکردی مذکور در گیربکس اتوماتیک ایجاد شده و باید روغن گیربکس با تجهیزات مناسب تعویض گردد.
معرفی دستگاه
دستگاه شارژ روغن گیربکس اتوماتیک با نام PKS 420، یک دستگاه تمام اتوماتیک می باشد که توسط شرکت پارس کوشان طراحی و ساخته شده است. این دستگاه قادر به تعویض روغن انواع خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک می باشد. با استفاده از این دستگاه تمامی روغن کارکرده موجود در گیربکس، تعویض میگردد. از دیگر مزایای این دستگاه یکسان بودن شرایط شارژ روغن از دستگاه به گیربکس و ورود روغن کارکرده از گیربکس به دستگاه می باشد. براین اساس عملیات تعویض روغن متناسب با شرایط گیربکس خودرو صورت گرفته و از بروز هرگونه مشکل احتمال (آسیب دیدگی توربین گیربکس) جلوگیری بعمل میآید.
اجزاء و ملحقات
نمای جلوی دستگاه
شکل زیر نمای روبروی دستگاه را نمایش میدهد. در این نما، گیج فشار روغن تمیز و کارکرده قابل مشاهده میباشد. در زمان انجام عملیات تعویض روغن، فشار روغن مسیر روغن تمیز و کارکرده در گیجهای مذکور قابل مشاهده میباشد.
یک کلید قطع اضطراری جهت قطع عملیات در مواقع بحرانی در صفحه اصلی دستگاه تعبیه شده است.
در بالای صفحه نمایش نیز دو چراغ چشمکزن وجود دارد که در زمان روشن شدن دستگاه (راه اندازی اولیه دستگاه) در حال چشمکزدن میباشند. پس از روشن شدن، چراغ سبز بصورت ثابت روشن میماند همچنین زمانیکه برنامه های دستگاه به درستی در حال انجام میباشند نیز چراغ سبز همچنان دائم روشن میباشد. درصورت بروز خطا چراغ قرمز روشن میشود.
صفحه نمایش اصلی دستگاه، در نمای روبرو قابل دسترس میباشد. صفحه نمایش مذکور لمسی بوده و بمنظور انتخاب برنامه های مختلف از آن استفاده میشود.
نمای پشت دستگاه
در این قسمت شیلنگهای خروجی و محل اتصال شیلنگهای رابط خودرو قابل دسترس میباشد. در قسمت بالا، سمت راست، کلید قطع/وصل برق دستگاه (کلید قرمز رنگ) تعبیه شده است. در کنار این کلید یک فیوز میناتوری جهت حفاظت دستگاه قرار گرفته است.
توجه: جهت روشن کردن دستگاه باید کلید قطع/وصل و فیوز در حالت وصل (علامت 1) قرار گرفته باشند. همچنین در زمان خاموش کردن دستگاه نیز هر دو کلید با قطع شوند.
در قسمت بالا سمت چپ، درب ورود روغن تمیز به دستگاه قرار گرفته است. از این قسمت جهت ریختن روغن جدید به دستگاه استفاده میشود.
دیگر اتصالات موجود در قسمت پشت دستگاه عبارتند از:
- خروج روغن کارکرده از دستگاه: این شیلنگ جهت تخلیه روغن کارکرده موجود در دستگاه استفاده میشود.
در زمان شارژ روغن جدید به دستگاه باید خروجی این شیلنگ را در ظرف تخلیه قرار داد. همزمان با شارژ روغن جدید به دستگاه، از طریق این شیلنگ، معادل روغن شارژ شده از دستگاه خارج میگردد.
- ورود روغن کارکرده از خودرو : روغن کارکرده گیربکس از این مسیر وارد دستگاه میگردد
در زمان انجام عملیات تعویض روغن گیربکس، مسیرخروجی روغن گیربکس از طریق شیلنگهای رابط به این محل متصل میگردد.
- خروج روغن تمیز از دستگاه: روغن تمیز از این مسیر وارد گیربکس میگردد
در زمان انجام عملیات تعویض روغن گیربکس، مسیر ورودی روغن گیربکس از طریق شیلنگهای رابط به این محل متصل میگردد.
توجه: در برخی از گیربکسهای اتوماتیک مانند پژو 206 و مگان، سیستم خنککاری گیربکس بصورت آب خنک و با استفاده از مبدل انجام میشود (در این گیربکسها از سیستم رادیاتور استفاده نشده است) لذا جهت اتصال اینگونه گیربکسها به دستگاه باید از رابط مخصوص استفاده نمود:
- باز گرداندن روغن مازاد: از این مسیر جهت تخلیه - یا تعویض – روغن شارژ موجود در دستگاه استفاده میشود.
از آنجائیکه خودروهای مختلف از روغنهای متفاوت استفاده میشود، ممکن است نیاز به تخلیه روغن شارژ شده قبلی از دستگاه داشته باشیم در این حالت از این مسیر جهت تخلیه استفاده میشود.
- تخلیه باک: جهت تخلیه روغن موجود در مخرن باک دستگاه به بیرون از این مسیر استفاده میگردد. جهت جمع آوری روغن باک، خروجی شیلنگ در ظرف مناسب باید قرار داده شود.
توجه : ظرفیت باک دستگاه 13.5 لیتر میباشد بنابراین باید توجه نمود که در زمان ریختن روغن به دستگاه بیشتر از حجم باک روغن وارد دستگاه نشود.
- جعبه اتصالات و چرخهای دستگاه
جهت حمل ونقل مناسب اتصالات دستگاه از یک جهبه مناسب استفاده شده است.
بمنظور عدم آسیب چرخهای دستگاه در زمان حمل و نقل، در زمان ارسال چرخها از بدنه اصلی جدا میگردد و باید در محل مشتری دوباره مونتاژ گردد.
نمای دستگاه در زمان بسته بندی و آماده ارسال به مشتری بصورت ذیل میباشد.
برنامه های دستگاه
صفحه اصلی
جهت روشن نمودن دستگاه به روش ذیل عمل نمائید:
- سیم پاور دستگاه را به برق وصل نمائید.
توجه : برای روشن نمودن این دستگاه از برق شهری (تک فاز) استفاده نمائید.
- کلید قطع/وصل را درحالت وصل علامت "1" قرار دهید.
- کلید منیاتوری را درحالت "1" قرار دهید.
توجه : باید توجه نمود که کلید قطع اضطرای در حالت آزاد باشد در غیر اینصورت برق دستگاه قطع میباشد.
پس از این عملیات برق دستگاه وصل میگردد. همراه با عملیات راه اندازی، صدای" تق تق " شنیده شده و چراغها روی صفحه شروع به چشمک زدن مینماید. پس از گذشت زمانی نزدیک به یک دقیقه عملیات راه اندازی به اتمام رسیده و صفحه نمایش روشن میشود.
با استفاده از این دستگاه قابلیت انجام عملیات تعویض روغن برای سستمهای ذیل وجود دارد:
ا- گیربکس اتوماتی
2- فرمان هیدرولیک
3- فرمان برقی
4- سیستم تعلیق
بر این اساس در صفحه نمایش تمامی گزینههای فوق قابل دسترس میباشند. با توجه به نوع کاربرد - مثلا گیربکس اتواماتیک- را انتخاب نموده تا وارد برنامه شوید.
گیربکس اتوماتیک
پس از ورود به صفحه مربوط به گیربکس اتوماتیک، برنامه های مربوطه بصورت ذیل نمایش داده میشوند:
برنامه های اصلی
- شارژ روغن جدید
در ابتدای عملیات تعویض روغن گیربکس ابتدا باید روغن جدید را وارد دستگاه نمود. بدین منظور از برنامه "شارژ روغن جدید" استفاده مینمائیم. روش کار بصورت ذیل میباشد:
- در صفحه نمایش برنامه را انتخاب نمائید. با انتخاب برنامه صفحه نمایش بصورت ذیل نمایش داده میشود:
- در این حالت در قسمت انتهای صفحه، اقدامات لازم جهت انجام عملیات شارژ قابل مشاهده میباشد. کاربر باید قبل از انجام عملیات شارژ این دستورات را انجام دهد.
توجه : جهت جمع آوری روغن کارکرده خروجی دستگاه، شیلنگ شماره (1) (خروج روغن کارکرده از دستگاه) را در ظرف خروجی قرار دهید در غیر اینصورت در زمان عملیات شارژ، روغن کارکرده به بیرون دستگاه پاشیده میشود.
- پس از انجام دستورات، در قسمت وسط صفحه، روی دکمه "شروع" کلیک نمائید.
توجه: درصورت انصراف از انجام عملیات، روی دکمه "انصراف" کلیک نمائید.
با شروع عملیات، صفحه ذیل نمایش داده میشود. در ابتدا عملیات آماده سازی (به مدت تقریبی یک دقیقه) انجام شده و سپس شارژ دستگاه آغاز میشود. با شروع عملیات رنگ دایره موجود در وسط صفحه، از قسمت پائین به تدریج تغییر کرده و متناسب با مقدار شارژ افزایش مییابد.
توجه: درصورتیکه پرشدن باک توسط کاربر فراموش شود، خطای ذیل نمایش داده میشود:
- در انتها پس از شارژ روغن موجود، عملیات به انتها میرسد. با کلیک روی دکمه "√" به صفحه مربوط به برنامه ها باز میگردیم.
- تعویض روغن
در این حالت روغن مورد نیاز جهت تعویض، شارژ دستگاه شده و دستگاه آماده انجام عملیات تعویض روغن گیربکس میباشد. بدین منظور بصورت ذیل عمل نمائید:
- در صفحه مربوط به برنامه ها، برنامه "تعویض روغن" را انتخاب کنید.
- دستورات موجود در قسمت پائین صفحه را انجام دهید.
- دکمه شروع را انتخاب نموده و خودرو را در حالت پارک روشن کنید.
عملیات تعویض روغن گیربکس شروع میشود.
توجه: درصورتیکه در حین انجام عملیات مشکلی بوجود آید عملیات را با فشار دادن دکمه " قطع اضطرای" قطع نمائید.
- عملیات تعویض روغن تا اتمام روغن شارژ شده به دستگاه ادامه مییابد و در انتها روغن وارد مدار چرخشی میشود یعنی روغن شارژ شده در مدار اجزاء گیربکس (اویل پمپ، مجموعه توربین و ...) به چرخش در میآید.
- در انتها با کلیک روی دکمه "√" به صفحه مربوط به برنامه ها باز میگردیم.
برنامه های جانبی
دو برنامه قبل برنامه های اصلی دستگاه محسوب میشوند و درواقع در بیشتر مواقع کاربر از این دو برنامه جهت انجام عملیات تعویض روغن استفاده مینماید. بمنظور تکمیل عملیات و انجام دیگر نیازهای کاربر، برنامه های تکمیلی زیر نیز طراحی و ایجاد شدهاند.
- جبران کسری روغن
در برخی موارد گیربکس موجود دچار کمبود روغن شده است و حجم روغن آن از حد استاندارد پائینتر میباشد لذا باید مقدار کسری روغن قبل از عملیات جبران شود. در این حالت از برنامه "جبران کسری روغن" استفاده میشود. برای انجام اینکار به روش ذیل عمل نمائید:
- در صفحه نمایش برنامه ها برنامه "جبران کسری روغن" را انتخاب نمائید.
- طبق معمول دیگر برنامه ها، دستورات موجود در قسمت پائین صفحه را انجام دهید و در انتها روی دکمه "شروع" کلیک نمائید.
پس از شارژ روغن موجود در باک عملیات به اتمام میرسد.
- در انتها با کلیک روی دکمه "√" به صفحه مربوط به برنامه ها باز میگردیم.
- بازگرداندن روغن مازاد
در زمان استفاده از دستگاه در صورتیکه از فعالیتهای قبل روغن متفاوتی در دستگاه باقیمانده باشد (مثلا روغن با گرید متفاوت و یا روغن فرمان هیدرولیک و یا روغن سیستم تعلیق) و نیاز به تخلیه روغن قبل و شارژ روغن جدید باشد میتوان از این برنامه استفاده نمود.
توجه : شرکتهای طراح گیربکس اتوماتیک براساس تکنولورژی و طرح استفاده شده، روغنهای متفاوتی جهت استفاده در گیربکسهای اتوماتیک استفاده مینمایند.
در این حالت معادل روغن باقیمانده در دستگاه، روغن ارزان قیمت در باک دستگاه بریزید توجه کنید که این روغن به هیچ وجه وارد گیربکس نمیگردد و در ناحیه روغن کارکرده دستگاه شارژ میگردد.
برای انجام این برنامه به روش ذیل عمل نمائید:
- در صفحه نمایش برنامه ها برنامه " بازگرداندن روغن مازاد" را انتخاب نمائید.
- طبق معمول دیگر برنامه ها، دستورات موجود در قسمت پائین صفحه را انجام دهید و در انتها روی دکمه "شروع" کلیک نمائید.
- در انتها با کلیک روی دکمه "√" به صفحه مربوط به برنامه ها باز میگردیم.
- تخلیه باک
درصورت نیاز به تخلیه باقیمانده در باک از این برنامه استفاده نمائید. توجه کنید که با توجه به نوع روغن، دما و مقدار روغن موجود درباک زمان تخلیه متفاوت خواهد بود.
روش کار بصورت ذیل میباشد:
- در صفحه نمایش برنامه ها برنامه " تخلیه باک" را انتخاب نمائید.
- طبق معمول دیگر برنامه ها، دستورات موجود در قسمت پائین صفحه را انجام دهید و در انتها روی دکمه "شروع" کلیک نمائید.
- در انتها با کلیک روی دکمه "√" به صفحه مربوط به برنامه ها باز میگردیم.
نظرات
شما هم نظر بدهید !